Phụ nữ chuyển giới có bị mãn kinh hay không là vấn đề khá nhiều người quan tâm, đặc biệt là người chuyển giới nữ. Tìm hiểu câu trả lời qua bài viết sau.
Phụ nữ chuyển giới có bị mãn kinh không?
Những người phụ nữ chuyển giới đã tiến hành liệu pháp thay thế hormone (HRT) thường trải qua những thay đổi trong cơ thể giống như giai đoạn mãn kinh. HRT, đặc biệt là khi sử dụng các thuốc chống hormone androgen và estrogen, có thể dẫn đến việc ngưng hoặc giảm sự sản xuất testosterone, gây ra các triệu chứng tương tự như mãn kinh.
Những triệu chứng này có thể bao gồm cả những cơn bốc hỏa, thay đổi tâm trạng, giảm ham muốn tình dục và thay đổi mật độ xương. Tuy nhiên, triệu chứng ít hay nhiều tùy thuộc vào liều lượng hormone cụ thể, tuổi tác và các yếu tố sức khỏe khác của từng người.
Lisa Scheps – một nhà hoạt động và giám đốc nghệ thuật, đã trải qua những cơn bốc hỏa giống như thời kỳ mãn kinh sau khi ngừng sử dụng estrogen trong 10 ngày trước khi phẫu thuật.
“Tôi sẽ không nói rằng tôi đã trải qua thời kỳ tiền mãn kinh hoặc mãn kinh giống như một phụ nữ bình thường sẽ trải qua, nhưng tôi chắc chắn biết cảm giác bốc hỏa là như thế nào” Scheps, 62 tuổi, một phụ nữ chuyển giới đã điều trị bằng liệu pháp thay thế hormone (HRT) trong 20 năm cho biết.
Thông thường mọi người sẽ xác định giới tính mà họ được chỉ định khi sinh. Người chuyển giới có bản dạng và biểu hiện giới tính không khớp với giới tính mà họ được chỉ định khi sinh ra, thường sử dụng liệu pháp thay thế hormone khẳng định giới tính như HRT để giúp cơ thể họ điều chỉnh phù hợp với bản dạng giới của họ.
Phụ nữ chuyển giới – những phụ nữ có thể được xác định giới tính nam khi sinh ra – được kê đơn estrogen, thuốc chẹn androgen và đôi khi là progestogen để hỗ trợ quá trình chuyển đổi giới tính.
Tương tự như cách phụ nữ mãn kinh có thể sử dụng (HRT) để thay thế estrogen, người chuyển giới nữ có thể sử dụng HRT để tăng nồng độ estrogen và giảm testosterone cấp độ để hỗ trợ quá trình nữ hóa. Một số người chuyển giới chọn phẫu thuật chuyển giới nhưng không phải tất cả đều có thể hoặc mong muốn; danh tính người chuyển giới không phụ thuộc vào ngoại hình.
Mãn kinh xoay quanh trải nghiệm của phụ nữ – đối với họ, mãn kinh là phản ứng trước sự suy giảm chức năng buồng trứng — nhưng phụ nữ chuyển giới cũng có thể gặp các triệu chứng mãn kinh tương tự, các triệu chứng là phản ứng với sự dao động của hormone, ngay cả khi nguyên nhân gốc rễ khác nhau.
Khi được hỏi liệu phụ nữ chuyển giới có bị mãn kinh hay không, Dr. Maria Monge, trợ lý giáo sư nhi khoa và nội khoa tại Trường Y Dell, người cung cấp dịch vụ chăm sóc khẳng định giới tính, cho biết: “Có và không”. Vì thời kỳ mãn kinh được kích hoạt do cơ thể suy giảm sản xuất estrogen nên có khả năng người chuyển giới nữ sẽ gặp các triệu chứng tương tự nếu hormone của họ bị thay đổi bị gián đoạn.
Phụ nữ chuyển giới thường được hướng dẫn ngừng HRT sau khoảng 10 năm để tránh các biến chứng sức khỏe tiềm ẩn; tuy nhiên điều này không hẳn đúng với toàn bộ phụ nữ chuyển giới. Theo Trang web Chăm sóc người chuyển giới tại UC San Francisco, không có bằng chứng nào chứng minh việc tiếp tục hoặc ngừng sử dụng hormone đối với phụ nữ chuyển giới lớn tuổi. Trang web lưu ý rằng không có nghiên cứu kết quả nào được thực hiện đối với estradiol dạng tiêm – loại estrogen sinh học chính được sử dụng để trị liệu nữ tính hóa – có thể là do nó hiếm khi được sử dụng ngoài việc chăm sóc người chuyển giới.
Khi phụ nữ chuyển giới già đi, một số người chọn giảm liều estrogen hoặc có thể ngừng HRT hoàn toàn. Điều này có thể gây ra các phản ứng tương tự như các triệu chứng mãn kinh, nhưng có thể giảm nhẹ nếu họ vẫn sản xuất testosterone nội sinh thông qua các cơ quan có mặt khi sinh.
“Sự quay trở lại của testosterone trong cơ thể thường không được mong muốn, do đó nhiều người chọn tiếp tục sử dụng estrogen lâu hơn nhiều so với độ tuổi mãn kinh tự nhiên” Monge cho biết và nói thêm rằng có mối lo ngại rằng phụ nữ sử dụng estrogen càng lâu thì nguy cơ gặp tác dụng phụ xuất phát từ tình trạng sức khỏe già đi khác càng cao.
Quyết định tiếp tục hay dừng HRT mang tính cá nhân, nhưng Monge không lo lắng về việc phụ nữ chuyển giới tiếp tục sử dụng HRT vô thời hạn.
“Đối với rất nhiều người, đó là sự khẳng định cuộc sống” Monge nói. Mặc dù có dữ liệu hạn chế về cách HRT ảnh hưởng đến người chuyển giới nữ, Monge cho biết việc ngừng chăm sóc cần thiết về mặt y tế có thể gây tổn hại và có thể mang lại nguy cơ gây hại lớn hơn so với việc tiếp tục dùng thuốc.
Tham khảo ngay: Triệu chứng mãn kinh
Phụ nữ chuyển giới: Cần được quan tâm y tế hơn
Ngày nay, mọi người thể hiện mối quan tâm lớn đối với tất cả người chuyển giới. Một cuộc khảo sát năm 2015 kiểm tra trải nghiệm sống của người chuyển giới ở Hoa Kỳ cho thấy 1/3 số người được hỏi có ít nhất một trải nghiệm tiêu cực liên quan đến việc chuyển giới – bao gồm quấy rối bằng lời nói và từ chối điều trị. 24% khác tránh được việc chăm sóc vì sợ bị ngược đãi.
“Tôi đã từng trải qua việc các bác sĩ từ chối điều trị cho tôi vì họ không hiểu biết đầy đủ về người chuyển giới” Claire Bow, người bắt đầu quá trình chuyển giới năm 2013 ở tuổi 55, cho biết.
“Sự phân biệt đối xử và/hoặc sự thiếu hiểu biết luôn mang tính hủy diệt và không chỉ đối với người chuyển giới nữ. Trong nhiều năm, cơ sở y tế đã phớt lờ một cách có hệ thống nhu cầu chăm sóc sức khỏe của phụ nữ và người thiểu số, bao gồm cả người chuyển giới nam và chuyển giới nữ nữ,” Bow cho biết và nói thêm rằng hy vọng lớn nhất của cô bây giờ là có bệnh viện, phòng khám nào đó sẵn sàng lắng nghe và học hỏi, ngay cả khi họ không được đào tạo về sức khỏe chuyển giới.
“Chỉ coi chúng tôi là người chuyển giới có nghĩa là các bác sĩ thường có thể bỏ lỡ các nhu cầu sức khỏe cơ bản – tiêm chủng, sàng lọc ung thư ruột kết hoặc khám âm đạo” Bow giải thích.
Khảo sát quốc gia về phân biệt đối xử với người chuyển giới năm 2011 cho thấy “Đối với phụ nữ chuyển giới da màu, thách thức còn khó khăn hơn, sự kết hợp giữa thành kiến chống người chuyển giới và sự phân biệt chủng tộc mang tính hệ thống, dai dẳng là đặc biệt tàn khốc.”
Sự phân biệt chủng tộc có hệ thống tồn tại trong cơ sở hạ tầng y tế khiến nữ chuyển giới người da đen, người bản địa và người da màu rất khó nhận được sự chăm sóc y tế chất lượng.
Giám đốc của Kind Clinic, nhấn mạnh rằng việc kiểm tra sức khỏe nên dựa trên các bộ phận cơ thể (ví dụ: những người có mô vú nên đi chụp quang tuyến vú). Đối với những phụ nữ chuyển giới bước sang tuổi 50 đã sử dụng estrogen trong 5 đến 10 năm liên tục, Bullion cho biết chụp quang tuyến vú là điều bắt buộc.
Chăm sóc phụ khoa bổ sung cũng phụ thuộc vào giải phẫu. “Nếu một phụ nữ đã phẫu thuật, mức estrogen đầy đủ rất quan trọng để giúp duy trì sức khỏe của mô sinh dục” Monge giải thích.
Đối với Scheps, người nói rằng cô ấy sẽ không bao giờ biết cảm giác của một người phụ nữ đã sản xuất estrogen suốt đời khi trải qua thời kỳ mãn kinh, thì trải nghiệm với những cơn bốc hỏa là điều mà cô ấy yêu quý.
“Tôi thường thất vọng vì không thể đồng cảm với những gì chị em tôi đã trải qua trong suốt cuộc đời họ” Scheps nói. “Tôi không biết cảm giác có kinh là như thế nào, tôi không biết những cơn chuột rút đó là như thế nào. Vì vậy, một điều nhỏ nhặt mà tôi có – rằng tôi biết cảm giác bốc hỏa là như thế nào – tôi vô cùng trân trọng.”
Thắc mắc phụ nữ chuyển giới có bị mãn kinh không đã được giải đáp trong bài viết. Mặc dù không có đầy đủ các triệu chứng mãn kinh như phụ nữ thông thường nhưng nữ chuyển giới cũng sẽ có một vài biểu hiện mãn kinh. Họ cần được quan tâm và chăm sóc hơn về mặt thể chất và tinh thần để có cuộc sống trọn vẹn và ý nghĩa.