Kinh nguyệt bất thường bao gồm: chảy máu nhiều, vô kinh, đau bụng dữ dội, đau nửa đầu… Tốt hơn hết phụ nữ nên tìm đến các bác sĩ để được kiểm tra và hỗ trợ, tránh ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản nói riêng và sức khỏe tổng thể nói chung.
Kinh nguyệt đều đặn là dấu hiệu cho thấy cơ thể bạn đang hoạt động bình thường. Bạn nên có kinh nguyệt đều đặn trừ khi bạn đang mang thai, cho con bú, sau mãn kinh hoặc mắc một tình trạng bệnh lý khiến kinh nguyệt của bạn ngừng lại. Kinh nguyệt không đều, đau hoặc ra nhiều có thể là dấu hiệu của một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Kinh nguyệt không đều cũng có thể khiến việc mang thai trở nên khó khăn hơn. Bạn nên tìm gặp bác sĩ để khắc phục tình trạng kinh nguyệt bất thường.
Dấu hiệu kinh nguyệt bất thường: Đau bụng kinh dữ dội
Cơn đau mà bạn gặp phải trong kỳ kinh nguyệt được gọi là đau bụng kinh. Đau bụng là vấn đề phổ biến nhất mà phụ nữ gặp phải trong kỳ kinh nguyệt. Hơn một nửa số phụ nữ có kinh bị đau trong thời kỳ kinh nguyệt. Một số phụ nữ có thể chỉ có cảm giác nặng nề ở bụng hoặc co giật ở bụng vùng xương chậu. Nhưng một số phụ nữ khác bị đau bụng nghiêm trọng, ảnh hưởng đến các hoạt động sinh hoạt, làm việc hàng ngày.
Phần lớn cơn đau bụng kinh có thể giảm bớt bằng thuốc chống viêm không steroid không kê đơn (NSAID) như naproxen, ibuprofen hoặc aspirin. Bắt đầu dùng thuốc NSAID không kê đơn khi bắt đầu có kinh cũng có thể làm giảm chảy máu kinh nguyệt nặng và giúp kiểm soát cơn đau tốt hơn .
Có hai loại đau bụng kinh:
- Đau bụng kinh nguyên phát: Đây là loại đau bụng kinh phổ biến nhất. Cơn đau thường do các cơn co thắt của tử cung (dạ con) gây ra. Tử cung co bóp trong thời kỳ kinh nguyệt để giúp niêm mạc tử cung rời khỏi cơ thể. Thanh thiếu niên có thể bị đau bụng kinh ngay sau khi có kinh lần đầu. Đối với hầu hết phụ nữ, đau bụng kinh nguyên phát sẽ bớt đau hơn khi họ lớn lên. Nhưng một số phụ nữ bị đau bụng kinh nghiêm trọng. Nguy cơ đau bụng kinh của bạn có thể cao hơn nếu bạn: Có kinh lần đầu trước 11 tuổi, hút thuốc lá, căng thẳng thường xuyên..
- Đau bụng kinh thứ phát: Loại đau bụng kinh này thường do một vấn đề sức khỏe khác gây ra. Cơn đau do đau bụng kinh thứ phát thường trở nên trầm trọng hơn khi bạn già đi. Nó cũng kéo dài hơn những cơn đau bụng kinh bình thường. Các vấn đề gây đau bụng kinh thứ phát bao gồm: Lạc nội mạc tử cung, u xơ tử cung, u nang buồng trứng…
Cách khắc phục:
Hãy nói chuyện với bác sĩ nếu thuốc giảm đau không kê đơn như ibuprofen hoặc naproxen không giúp ích hoặc nếu cơn đau cản trở các hoạt động hàng ngày như công việc hoặc trường học. Bác sĩ sẽ hỏi bạn các câu hỏi và thực hiện một số xét nghiệm, bao gồm cả khám sức khỏe, để loại trừ bất kỳ vấn đề sức khỏe nào khác. Ngoài ra bạn cũng cần đến gặp bác sĩ khi mà:
- Xuất hiện nhiều cục máu đông trong kỳ kinh nguyệt
- Cơn đau bụng xảy ra vào những thời điểm khác ngoài thời điểm trước hoặc trong kỳ kinh.
Việc điều trị đau bụng kinh tùy thuộc vào nguyên nhân gây ra cơn đau của bạn. Bác sĩ của bạn có thể kê toa các biện pháp tránh thai nội tiết tố hoặc phẫu thuật để giúp giảm đau do lạc nội mạc tử cung, u xơ hoặc u nang buồng trứng. Phẫu thuật là biện pháp cuối cùng nếu một trong những tình trạng này gây ra cơn đau cho bạn.
Tham khảo thêm: Cách giảm đau bụng kinh tự nhiên.
Dấu hiệu kinh nguyệt bất thường: Kinh nguyệt không đều
Chu kỳ kinh nguyệt của bạn được coi là không đều nếu chu kỳ kinh nguyệt của bạn ngắn hơn hoặc dài hơn mức trung bình. Điều này có nghĩa là thời gian từ ngày đầu tiên của kỳ kinh cuối đến khi bắt đầu kỳ kinh tiếp theo là dưới 24 ngày hoặc hơn 38 ngày.
Chu kỳ của bạn cũng có thể không đều nếu độ dài chu kỳ của bạn thay đổi hơn 20 ngày từ tháng này sang tháng khác.Ví dụ là chu kỳ nhảy từ chu kỳ 25 ngày bình thường sang chu kỳ 46 ngày vào tháng tiếp theo và sau đó quay lại chu kỳ 25 ngày vào tháng tiếp theo.
Kinh nguyệt không đều là điều bình thường đối với các cô gái tuổi teen và phụ nữ thời kỳ tiền mãn kinh. Chu kỳ kinh nguyệt của các cô gái tuổi teen có thể không đều trong vài năm đầu trước khi trở nên đều đặn hơn. Trong quá trình chuyển sang thời kỳ mãn kinh, còn gọi là tiền mãn kinh, chu kỳ kinh nguyệt có thể trở nên bất thường hơn theo thời gian.
Nguyên nhân gây kinh nguyệt không đều bao gồm:
- Rối loạn ăn uống. Kinh nguyệt bất thường, không đều hoặc trễ kinh có thể là dấu hiệu của chứng rối loạn ăn uống, thường gặp nhất là chứng chán ăn tâm thần. Những người ăn uống vô độ không kiểm soát cũng có nguy cơ làm trễ kinh.
- Các vấn đề về tuyến giáp, chẳng hạn như cường giáp Bệnh cường giáp, hay tuyến giáp hoạt động quá mức, khiến tuyến giáp của bạn tạo ra nhiều hormone tuyến giáp hơn nhu cầu của cơ thể. Bệnh cường giáp cũng có thể khiến kinh nguyệt ít hơn và nhẹ hơn bình thường.
- Lượng prolactin trong máu cao. Tình trạng này được gọi là tăng prolactin máu Prolactin là hormone giúp ngực phát triển ở tuổi dậy thì và tạo sữa mẹ sau khi sinh con. Nó cũng giúp kiểm soát chu kỳ kinh nguyệt.
- Một số loại thuốc nhất định, chẳng hạn như thuốc điều trị bệnh động kinh hoặc lo âu cũng làm kinh nguyệt bất thường.
- Hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS), một tình trạng thường gây ra nhiều u nang buồng trứng, mất cân bằng nội tiết tố và kinh nguyệt không đều.
- Suy buồng trứng nguyên phát (POI). POI xảy ra khi buồng trứng của bạn ngừng hoạt động bình thường trước tuổi 40.
- Bệnh viêm vùng chậu (PID). Kinh nguyệt không đều có thể là dấu hiệu của bệnh PID, một bệnh nhiễm trùng cơ quan sinh sản. PID thường xảy ra nhất do nhiễm trùng lây truyền qua đường tình dục (STI).
- Căng thẳng. Các nghiên cứu cho thấy mức độ căng thẳng mãn tính (lâu dài) cao có thể dẫn đến kinh nguyệt không đều.
- Không kiểm soát được bệnh tiểu đường. Bệnh tiểu đường loại 1 và loại 2 có thể gây ra chu kỳ kinh nguyệt không đều.
- Béo phì. Mỡ thừa trong cơ thể tạo ra hormone estrogen. Lượng estrogen bổ sung làm thay đổi chu kỳ kinh nguyệt bình thường và có thể gây ra tình trạng mất kinh, kinh nguyệt không đều hoặc ra nhiều máu.
Cách khắc phục:
Việc điều trị tùy thuộc vào nguyên nhân gây ra kinh nguyệt không đều. Bác sĩ có thể cung cấp cho bạn biện pháp tránh thai nội tiết tố, chẳng hạn như vòng tránh thai nội tiết tố, thuốc tránh thai hàng ngày để giúp kiểm soát chu kỳ kinh nguyệt của bạn. Kiểm soát sinh sản bằng nội tiết tố đôi khi được bác sĩ kê toa vì các vấn đề sức khỏe của phụ nữ ngoài việc ngừa thai.
Dấu hiệu kinh nguyệt bất thường: Chảy máu kinh nhiều
Kinh nguyệt nặng ảnh hưởng đến 1/5 phụ nữ Mỹ mỗi năm. Nếu bạn bị chảy máu nhiều, kỳ kinh của bạn có thể đau đớn và nặng nề đến mức bạn cảm thấy khó khăn khi thực hiện các hoạt động bình thường như đi làm hoặc đi học.
Nguyên nhân gây chảy máu nặng bao gồm:
- Các vấn đề về rụng trứng. Trong chu kỳ kinh nguyệt bình thường, niêm mạc tử cung của bạn tích tụ và dày lên để chuẩn bị mang thai. Nếu việc mang thai không xảy ra, niêm mạc tử cung sẽ rời khỏi cơ thể bạn trong thời kỳ kinh nguyệt. Nếu nội tiết tố của bạn mất cân bằng hoặc nếu bạn không rụng trứng, niêm mạc tử cung có thể tích tụ quá nhiều và chảy máu nhiều theo hình thức khó lường.
- Vấn đề với niêm mạc tử cung. Nếu nội tiết tố hoặc niêm mạc tử cung của bạn mất cân bằng, niêm mạc tử cung có thể chảy máu quá nhiều. Điều này có thể gây chảy máu nhiều do lớp niêm mạc bị đẩy ra ngoài trong kỳ kinh nguyệt tiếp theo.
- Vấn đề về tuyến giáp. Chảy máu nhiều có thể là dấu hiệu của suy giáp hoặc tuyến giáp hoạt động kém. Suy giáp xảy ra khi tuyến giáp của bạn không sản xuất đủ hormone tuyến giáp.
- U xơ tử cung; U xơ tử cung được tạo thành từ các mô cơ phát triển bên trong hoặc trên thành tử cung. Chúng có thể gây đau và chảy máu nhiều hoặc bất thường.
- Polyp tử cung. Polyp là sự phát triển quá mức của mô nội mạc tử cung nằm bên trong thành tử cung có thể gây ra kinh nguyệt nặng hoặc kéo dài.
- Một số loại thuốc: Một số loại thuốc, chẳng hạn như thuốc làm loãng máu, có thể gây ra kinh nguyệt nhiều hoặc kéo dài.
- Các vấn đề về thai kỳ. Chảy máu nhiều bất thường hoặc không thường xuyên có thể do sảy thai (thai sớm kết thúc) hoặc thai ngoài tử cung.
- Rối loạn chảy máu. Bệnh Hemophilia và bệnh von Willebrand là những chứng rối loạn chảy máu di truyền gây chảy máu nhiều trong kỳ kinh nguyệt.
- Béo phì: Mỡ thừa trong cơ thể tạo ra hormone estrogen. Lượng estrogen bổ sung làm thay đổi chu kỳ kinh nguyệt bình thường và có thể gây ra tình trạng mất kinh, kinh nguyệt không đều hoặc ra nhiều máu.
- Một số nghiên cứu đã phát hiện ra rằng những phụ nữ mắc viêm não tủy/hội chứng mệt mỏi mãn tính (ME/CFS) có nguy cơ chảy máu nặng cao hơn.
Cách khắc phục:
Bạn nên đến bệnh viện để kiểm tra nếu như ngày hành kinh kéo dài trên 8 ngày và lượng máu chảy nhiều, bạn phải thay băng vệ sinh hoặc tampon liên tục sau 1 – 2 giờ đồng hồ. Bạn cảm thấy chóng mặt, choáng váng, kiệt sức hoặc mệt mỏi, đau ngực hoặc khó thở trong hoặc sau kỳ kinh. Bạn ra những cục máu kinh lớn hơn kích thước của một đồng xu.
Bác sĩ có thể thử điều trị chảy máu nặng trước tiên bằng biện pháp tránh thai nội tiết tố, chẳng hạn như vòng tránh thai nội tiết tố, thuốc, mũi tiêm, hoặc vòng âm đạo.. Bác sĩ cũng có thể đề nghị dùng thử thuốc giảm đau không kê đơn, chẳng hạn như naproxen hoặc ibuprofen, có thể làm giảm chảy máu ở một số phụ nữ, đặc biệt là khi dùng ngay trước khi kỳ kinh bắt đầu hoặc ngay khi kỳ kinh bắt đầu.
Nếu biện pháp tránh thai hoặc các loại thuốc khác không giúp ích, bạn có thể cần phẫu thuật để điều trị nguyên nhân gây chảy máu nặng. Phẫu thuật điều trị chảy máu nhiều thường là lựa chọn điều trị cuối cùng mà phụ nữ và bác sĩ cân nhắc vì phẫu thuật luôn có rủi ro.
Dấu hiệu kinh nguyệt bất thường: Chảy máu bất thường
Chảy máu bất thường là bất kỳ hiện tượng chảy máu nào khác với chu kỳ kinh nguyệt thông thường của bạn hoặc xảy ra khi bạn đã mãn kinh.
Nguyên nhân gây chảy máu bất thường bao gồm:
- Thay đổi nội tiết tố ở tuổi dậy thì và tiền mãn kinh.
- Lạc nội mạc tử cung
- U nang buồng trứng. Chảy máu bất thường có thể là dấu hiệu của u nang buồng trứng đã vỡ.
- Ung thư, chẳng hạn như tử cung, cổ tử cung, và ung thư buồng trứng. Bất kỳ hiện tượng chảy máu âm đạo nào sau mãn kinh đều có thể là dấu hiệu của một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, bao gồm buồng trứng, cổ tử cung hoặc ung thư tử cung.
Cách khắc phục:
Bạn nên tìm gặp bác sĩ nếu như thấy chảy máu kinh nguyệt bất thường: chảy máu nhiều lần sau quan hệ tình dục, chảy máu vào những ngày không hành kinh, chảy máu nhiều hơn bình thường, chảy máu khi đã mãn kinh…
Bác sĩ có thể kê toa biện pháp tránh thai nội tiết tố, chẳng hạn như vòng tránh thai nội tiết tố, thuốc viên, mũi tiêm hoặc vòng âm đạo, để giúp kiểm soát chu kỳ kinh nguyệt của bạn. Kiểm soát sinh sản bằng nội tiết tố đôi khi được bác sĩ kê toa vì những lo ngại về sức khỏe của phụ nữ ngoài việc ngừa thai. Các loại chảy máu khác, chẳng hạn như chảy máu âm đạo sau mãn kinh, có thể nghiêm trọng hơn, cần được khám kỹ lưỡng để tìm ra nguyên nhân và đưa phương pháp điều trị phù hợp.
Dấu hiệu kinh nguyệt bất thường: Mất kinh (vô kinh)
Việc không có kinh nguyệt trước khi mãn kinh được gọi là vô kinh. Bạn bị gọi là vô kinh nếu: không có kinh trong ba tháng liên tiếp, chưa có kinh nguyệt lần đầu ở tuổi 15.
Vô kinh không phải do mang thai hoặc cho con bú có thể có nghĩa là buồng trứng của bạn đã ngừng sản xuất lượng hormone estrogen bình thường. Thiếu hormone này có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của bạn.
Nguyên nhân gây vô kinh bao gồm:
- Mang thai
- Cho con bú
- Rối loạn ăn uống, đặc biệt là chán ăn tâm thần.
- Tăng cân quá nhiều hoặc giảm cân quá nhiều
- Căng thẳng
- Hội chứng buồng trứng đa nang.
- Các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng khác, bao gồm dị tật bẩm sinh và khối u trong não.
Cách khắc phục:
Có nhiều biện pháp để điều trị vô kinh, tùy theo nguyên nhân gây bệnh, dưới đây là một số giải pháp cơ bản:
- Ăn kiêng và tập thể dục giảm cân được thực hiện đối với vô kinh do béo phì.
- Ăn chế độ dinh dưỡng để tăng cân đối với vô kinh do giảm cân quá mức.
- Giảm muộn phiền, căng thẳng.
- Có chế độ luyện tập hợp lý, không quá mức.
- Điều trị hormon thay thế theo chỉ định của bác sĩ đối với những bệnh nhân vô kinh do suy buồng trứng sớm.
Tham khảo thêm: Các phương pháp điều trị vô kinh.
Dấu hiệu kinh nguyệt bất thường: Đau nửa đầu dữ dội
Khoảng 4 trong 10 phụ nữ sẽ bị chứng đau nửa đầu trong đời. Khoảng một nửa số phụ nữ này cho biết chứng đau nửa đầu của họ xảy ra vào khoảng thời gian họ đang có kinh.
Các nhà nghiên cứu không chắc chắn nguyên nhân gây ra chứng đau nửa đầu. Nhiều yếu tố có thể gây ra chứng đau nửa đầu, bao gồm căng thẳng, lo lắng, sự dao động của các hormone kiểm soát chu kỳ kinh nguyệt…
Cách khắc phục: Bạn nên tìm đến bác sĩ khi mà cơn đau nửa đầu ngày dữ dỗi hơn, các phương pháp điều trị trước không mang lại hiệu quả nữa.
Chứng đau nửa đầu không thể chữa khỏi nhưng bác sĩ có thể giúp bạn quản lý chúng. Một bước quan trọng là xác định nguyên nhân gây ra chứng đau nửa đầu và lập kế hoạch làm thế nào để tránh những tác nhân này.
Bác sĩ có thể kê đơn thuốc để giảm số cơn đau nửa đầu. Thuốc có thể bao gồm thuốc chống trầm cảm, thuốc huyết áp, một số loại thuốc tránh thai nội tiết tố và thuốc chống động kinh. Tiêm Botox cũng có thể giúp ngăn ngừa chứng đau nửa đầu.
Kinh nguyệt bất thường là tình trạng không ít phụ nữ gặp phải. Nếu chúng ảnh hưởng đến sức khỏe, khả năng sinh sản, cản trở các hoạt động hàng ngày của bạn thì bạn nên đến bệnh viện để được kiểm tra và hỗ trợ điều trị sớm.
Nguồn tham khảo: womenshealth.gov