Các triệu chứng mãn kinh không phổ biến ở mỗi nền văn hóa khác nhau. Bạn sẽ thấy sự khác nhau về các triệu chứng mãn kinh giữa phụ nữ phương tây, phương đông, giữa phụ nữ châu Á, châu Phi…
Nói về chủ đề mãn kinh
Mãn kinh là điều không thể tránh khỏi đối với những người có buồng trứng. Tuy nhiên, những chia sẻ về các triệu chứng mãn kinh vẫn chưa phổ biến. Văn hóa, vị trí địa lý và sinh học đều đóng một vai trò trong cuộc sống của phụ nữ trong thời kỳ tiền mãn kinh và mãn kinh.
Đối với nhà văn Laurie Ulster, 54 tuổi, bước vào thời kỳ tiền mãn kinh vài năm trước là một cú sốc – nguyên nhân là vì cô ấy không biết nhiều về tiền mãn kinh cho đến khi cô ấy bắt đầu có các triệu chứng.
“Cách chúng ta nghe về thời kỳ mãn kinh khi còn nhỏ về cơ bản là bạn ngừng có kinh và bạn không thể sinh con. Và có những cơn bốc hỏa” Ulster nói. “Không ai nói rằng tiền mãn kinh có thể kéo dài cả thập kỷ với các triệu chứng thất thường”.
Là một người Canada hiện đang sống ở New York, Ulster là thành viên của một gia đình Do Thái da trắng. Gia đình cô đã thảo luận cởi mở về thời kỳ mãn kinh và những thay đổi trong cơ thể. “Với tất cả những điều đó, thật kỳ lạ khi không biết gì về thời kỳ tiền mãn kinh” cô ấy nói. “Tôi là người trưởng thành không sống chung với thế hệ đi trước. Mẹ tôi mất năm 2013… bà là người mà lẽ ra tôi đã tìm đến.”
Đối với tác giả Nandita Godbole, việc trò chuyện với mẹ với tư cách là những phụ nữ Ấn Độ đã cắt bỏ tử cung là một điều phức tạp vì chủ đề mãn kinh và cắt tử cung thường không nằm trong văn hóa giao tiếp. Năm 2019, Godbole bước vào thời kỳ mãn kinh do phẫu thuật sau khi cắt bỏ tử cung. Cô đã nói với mẹ mình về thủ thuật này nhưng bà vẫn im lặng và giữ kín. Cuộc trò chuyện ngắn gọn và đơn giản.
“Quan điểm văn hóa của người Ấn Độ về phụ nữ là họ gắn chặt với khả năng sinh con” Godbole đã viết qua email. “Kích hoạt thời kỳ mãn kinh bằng phẫu thuật cắt bỏ tử cung thường được coi là một hành động yếu đuối”.
Thời kỳ mãn kinh vẫn là chủ đề bàn tán sôi nổi giữa Godbole và mẹ cô – ngay cả sau khi họ chia sẻ trải nghiệm. Godbole đang tìm cách thay đổi điều đó bằng cách thảo luận cởi mở về trải nghiệm của mình với cô con gái tuổi teen.
Các triệu chứng mãn kinh không phổ biến ở các nền văn hóa khác nhau
Thời kỳ mãn kinh có thể ít gây sốc hơn ở những nền văn hóa nơi môi trường gia đình nhiều thế hệ được ưu tiên. Mary Jane Minkin, giáo sư lâm sàng tại Khoa Sản, Phụ khoa và Khoa học Sinh sản của Trường Đại học Y Yale giải thích rằng việc sống chung với nhiều thế hệ cho phép những người trẻ tuổi học hỏi từ những người lớn tuổi hơn.
Độ tuổi mãn kinh có xu hướng di truyền – nếu một phụ nữ trải qua thời kỳ mãn kinh ở độ tuổi trẻ hơn, con gái của cô ấy có thể sẽ trải qua trải nghiệm tương tự. Khi chúng sống trong gia đình nhiều thế hệ, nói về mãn kinh dễ được chấp nhận hơn và bạn có thể nói chuyện với các cô/dì của mình vì họ ở xung quanh và họ có thể chia sẻ kinh nghiệm của mình. Những người không có sự kết nối đa thế hệ này có thể bị cô lập hơn.
Nhiều nghiên cứu được công bố trong 15 năm qua đã nêu bật cách phụ nữ trên khắp thế giới trải qua những khía cạnh thể chất của thời kỳ mãn kinh một cách khác nhau.
Nghiên cứu năm 2015 về mức độ phổ biến của các triệu chứng sau mãn kinh ở Bắc Mỹ và Châu Âu, do Minkin đồng tác giả, đã phát hiện ra rằng một số triệu chứng nhất định – cụ thể là khô âm đạo, bốc hỏa, đổ mồ hôi ban đêm, gián đoạn giấc ngủ và tăng cân – phổ biến hơn ở phụ nữ đến từ Hoa Kỳ, Canada và Vương quốc Anh. Phụ nữ từ những quốc gia này cũng cho biết tác động “tệ hơn họ nghĩ”. Ngược lại, nghiên cứu cho thấy những triệu chứng đó ít phổ biến hơn ở phụ nữ đến từ Thụy Điển và Ý. Hơn nữa, phụ nữ từ Thụy Điển, Na Uy và Đan Mạch cho biết trải nghiệm mãn kinh của họ “tốt hơn mong đợi”.
Các nền văn hóa phương Tây liên tưởng thời kỳ mãn kinh với các cơn bốc hỏa, nhưng các nền văn hóa khác thường liên kết nó với các triệu chứng khác nhau. Triệu chứng mãn kinh ở phụ nữ Nhật Bản được cho là bị đau đầu, cứng vai và ớn lạnh, trong khi phụ nữ Nigeria liệt kê đau khớp là triệu chứng phổ biến nhất của họ.
Sự vắng mặt của các cơn bốc hỏa và các triệu chứng mãn kinh khác ở các nền văn hóa khác cho chúng ta thấy rằng, ngoài những cân nhắc về chế độ ăn uống và lối sống, có thể có mối quan hệ giữa những gì chúng ta trải qua về thể chất và những gì chúng ta học được từ môi trường xã hội.
Trường Y thuộc Đại học Massachusetts, xác nhận rằng nghiên cứu tiếp tục hỗ trợ cho những phát hiện năm 2007 rằng các triệu chứng rất khác nhau giữa các nền văn hóa. Các nghiên cứu mới hơn đã mở rộng sang các nhóm chưa được nghiên cứu trước đây.
Cũng như thái độ đối với thời kỳ mãn kinh, các yếu tố sinh học ảnh hưởng đến việc có xảy ra các triệu chứng như bốc hỏa hay không. Thái độ ảnh hưởng đến mức độ nổi bật và nhận thức về các triệu chứng. Cô nói thêm rằng các cuộc khảo sát có thể không thu thập được các triệu chứng ở các nền văn hóa khác nhau do thuật ngữ khác nhau.
Nhận thức về mãn kinh ở mỗi nền văn hóa
Người ta cũng tin rằng nhận thức về tuổi tác đóng vai trò quan trọng trong cách phụ nữ trải qua quá trình chuyển đổi tuổi trung niên. Ở những quốc gia tôn trọng tuổi tác, chẳng hạn như xã hội Châu Phi và Châu Á, Minkin cho biết, thời kỳ mãn kinh được nhìn nhận theo cách khác. Nghiên cứu năm 2007 của Crawford cũng phát hiện tương tự rằng thời kỳ mãn kinh thường được nhìn nhận tích cực hơn ở các nền văn hóa không phải phương Tây.
“Nếu bạn già hơn, bạn thông minh hơn – điều đó tốt, vì vậy già đi cũng tốt và có thể những cơn bốc hỏa không tệ đến mức như vậy,” Minkin giải thích. “Nhưng nếu bạn đang ở trong một xã hội tôn trọng tuổi trẻ, thì có lẽ việc bạn gặp phải bốc hỏa không phải là điều tốt.”
Phụ nữ Maya, bất kể có gặp phải triệu chứng mãn kinh không phổ biến hay không, họ đều báo cáo rằng họ mong chờ thời kỳ mãn kinh cũng như sự tự do và địa vị mới có được của mình. Khác với đại đa số phụ nữ trung niên, những người thức trắng trên giường vào ban đêm, khi nóng bừng rồi lại lạnh cóng, hoặc phải chịu đựng những cơn trầm cảm và buồn bã, sự lạc quan này dường như không thể hiểu được.
Đương nhiên, tất cả chúng ta đều thắc mắc bí quyết để có được sức khỏe tốt và sự tích cực như vậy là gì. Những gì chúng ta biết là các triệu chứng mãn kinh của phụ nữ không thể được xem xét một cách cô lập mà được xem xét tốt nhất trong một số bối cảnh, bao gồm địa lý, di truyền, dinh dưỡng, lịch sử và văn hóa. Người Maya có chế độ ăn hoàn toàn tự nhiên, dựa trên thảo mộc và nhịp sống chậm, tương đối dễ dàng, cả hai yếu tố góp phần làm giảm triệu chứng mãn kinh. Phụ nữ Maya cũng có được địa vị mới khi bước vào thời kỳ mãn kinh: họ có thể trở thành nhà lãnh đạo tinh thần cho cộng đồng của mình.
Một bài báo năm 2011 của Hiệp hội Tâm lý học Anh cho rằng phụ nữ ở các xã hội phương Tây có xu hướng được đánh giá cao về sức hấp dẫn, khả năng sinh sản và sự trẻ trung. Vì vậy, sự lão hóa của phụ nữ có xu hướng bị xã hội nhìn nhận một cách tiêu cực. Các nền văn hóa gia trưởng phương Tây đối xử với phụ nữ lớn tuổi như thể họ là những thành viên kém giá trị hơn trong xã hội.
Bất cứ khi nào chúng ta coi thời kỳ mãn kinh là một “tình trạng bệnh lý” hoặc coi nó như một căn bệnh, phụ nữ đều coi giai đoạn này của cuộc đời họ là khoảng thời gian “ốm đau”; thời điểm mà họ là “bệnh nhân” chờ “hồi phục”. Những nỗi sợ hãi và lo lắng của chúng ta về thời kỳ mãn kinh khác nhau giữa các nền văn hóa nơi chúng ta xuất thân và những nỗi sợ hãi đó có thể ảnh hưởng đến thời kỳ mãn kinh mà chúng ta trải qua.
Hãy cởi mở chia sẻ về thời kỳ mãn kinh
Minkin cho biết một điều người Mỹ có thể làm để cải thiện trải nghiệm mãn kinh ở Hoa Kỳ là duy trì đối thoại về mãn kinh, lão hóa và tình dục.
“Nếu phụ nữ có thể trao đổi với nhau về những gì họ đang trải qua, thì họ không đơn độc – họ không phải là những kẻ lập dị” Minkin nói.
Ulster cho biết trải nghiệm tiền mãn kinh của cô sẽ dễ dàng hơn nếu cô biết nguyên nhân gây ra các triệu chứng của mình. “Tôi sẽ cảm thấy bớt giống một kẻ lập dị hơn” cô ấy kết luận. Ulster và chị gái của cô cuối cùng đã kết nối được với nhau. Hai người càng nói nhiều về thời kỳ mãn kinh, cô càng cảm thấy thoải mái hơn khi hỏi bạn bè về trải nghiệm của họ.
Ở cấp quốc gia, Minkin hy vọng rằng Đệ nhất phu nhân Jill Biden và Phó Tổng thống Kamala Harris sẽ nâng cao các cuộc trò chuyện xung quanh thời kỳ mãn kinh và đưa chủ đề này vào chương trình chăm sóc sức khỏe của họ.
Cô ấy cũng hoan nghênh cựu Đệ nhất phu nhân Michelle Obama vì đã công khai thảo luận về những cơn bốc hỏa.
“Cảm giác của tôi là mọi người sẽ nghĩ, nếu Michelle Obama nói đến điều đó đủ hay thì tôi cũng có thể thảo luận về nó”.
Tham khảo ngay:
Nguồn tham khảo: healthywomen.org, womenshealthnetwork.com