Nếu bạn đã mắc bệnh tiểu đường, thời kỳ mãn kinh có thể khiến mọi thứ tồi tệ hơn. Còn nếu bạn không mắc bệnh, mãn kinh có thể khiến tình trạng này dễ xảy ra hơn. Vậy mối liên hệ giữa mãn kinh và tiểu đường là gì?
Bệnh tiểu đường là bệnh gì?
Ở đây chúng ta đang nói về loại bệnh tiểu đường phổ biến nhất – tuýp 2, từng được gọi là bệnh tiểu đường khởi phát ở người trưởng thành. Những người mắc bệnh tiểu đường tuýp 2 gặp khó khăn trong việc sản xuất đủ insulin hoặc sử dụng nó đúng cách và bạn cần bổ sung insulin để duy trì mức đường huyết bình thường trong cơ thể. Ngày nay, tiểu đường tuýp 2 không còn được gọi là bệnh tiểu đường khởi phát ở người lớn vì nó xảy ra ngày càng nhiều ở trẻ em do tỷ lệ béo phì ở trẻ em ở mức đáng báo động.
Bệnh tiểu đường loại 1, từng được gọi là bệnh tiểu đường vị thành niên, là một bệnh tự miễn, trong đó tuyến tụy của bạn sản xuất ít hoặc không sản xuất insulin vì hệ thống miễn dịch của bạn tấn công nó và phá hủy các tế bào chịu trách nhiệm sản xuất insulin.
Thời kỳ mãn kinh và tiểu đường có mối liên hệ như thế nào?
Các nhà nghiên cứu cho biết rất khó để tách biệt ảnh hưởng của thời kỳ mãn kinh với ảnh hưởng của cân nặng và tuổi tác (cả hai đều làm tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường), nhưng hormone có thể liên quan đến sự phát triển của bệnh tiểu đường trong thời kỳ mãn kinh.
Estrogen và progesterone có thể ảnh hưởng đến cách tế bào phản ứng với insulin. Khi nồng độ hormone thay đổi trong thời kỳ mãn kinh, lượng đường trong máu của bạn dao động và có thể khó dự đoán và hay thay đổi hơn so với trước khi mãn kinh. Điều quan trọng là phải kiểm soát lượng đường trong máu vì nguy cơ biến chứng do bệnh tiểu đường sẽ cao hơn khi lượng đường này tăng cao.
Những lý do nào khác có thể khiến bệnh tiểu đường dễ xảy ra hơn trong thời kỳ mãn kinh?
Một số nguyên nhân khác có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường thời kỳ mãn kinh, bao gồm:
Tăng cân, thừa cân
Một trong những lý do phổ biến nhất đó là tăng cân. Nếu bạn bị bệnh tiểu đường khi đang hoặc đã trải qua thời kỳ mãn kinh thì khả năng cao là bạn đã tăng cân.
Tăng cân là một yếu tố nguy cơ phát triển bệnh tiểu đường. Sự thật đáng buồn là hơn 90% người mắc bệnh tiểu đường tuýp 2 bị thừa cân hoặc béo phì.
Nếu bạn đã chưa mắc bệnh tiểu đường, cân nặng dư thừa sẽ khiến các tế bào của bạn kém nhạy cảm hơn với insulin tiết ra từ tuyến tụy. Nếu bạn đã mắc bệnh tiểu đường, việc tăng cân sẽ làm tăng nhu cầu sử dụng insulin hoặc các loại thuốc trị tiểu đường khác.
Mất ngủ
Thời kỳ mãn kinh có thể dẫn đến giấc ngủ không yên do bốc hỏa, đổ mồ hôi ban đêm và những cảm giác khó chịu khác. Thiếu ngủ có liên quan đến nguy cơ mắc bệnh tiểu đường loại 2 cao hơn.
Trầm cảm
Trầm cảm phổ biến hơn trong thời kỳ mãn kinh so với trước đó. Những người bị trầm cảm có thể tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường vì trầm cảm thường dẫn đến tập thể dục ít hơn và ăn nhiều hơn.
Tiểu đường thời kỳ mãn kinh có thể gây nguy hiểm gì?
Mãn kinh và tiểu đường có thể ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe. Khi mắc tiểu đường, phụ nữ mãn kinh có nguy cơ cao bị đau tim và đột quỵ, tổn thương thần kinh, bệnh thận, bệnh về mắt, các vấn đề về chân, bệnh nướu răng và các vấn đề nha khoa khác, các vấn đề về tình dục và bàng quang…
Làm thế nào để biết bạn đang có nguy cơ mắc bệnh tiểu đường?
Đầu tiên và quan trọng nhất, hãy giữ cân nặng của bạn trong giới hạn khỏe mạnh và đảm bảo bạn tập thể dục nhiều và đều đặn
Nhưng ở một số người, mặc dù vậy, vẫn có thể mắc bệnh tiểu đường – đặc biệt nếu có tiền sử gia đình. Dưới đây là một số dấu hiệu của bệnh:
- Cơn khát tăng dần
- Mệt mỏi
- Mờ mắt
- Đi tiểu thường xuyên
- Giảm cân ngoài ý muốn
- Nhiễm trùng thường xuyên
- Vùng da bị sạm đen, đặc biệt là ở nách và cổ
- Ngứa ran hoặc tê ở tay hoặc chân
Phụ nữ mãn kinh cần làm gì khi có các dấu hiệu trên?
Chắc chắn bạn sẽ cần đến bệnh viện, phòng khám để làm xét nghiệm. Bệnh tiểu đường phát triển chậm và có thể ảnh hưởng đến bạn trong nhiều năm mà bạn không hề biết. Trên thực tế, hơn 1/4 số người mắc bệnh tiểu đường thậm chí chưa được chẩn đoán, theo ước tính từ Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh.
Để xét nghiệm đạt kết quả chính xác thì phụ nữ cần làm xét nghiệm máu. Một số không yêu cầu nhịn ăn, trong khi những người khác thì có. Một số yêu cầu uống chất lỏng có đường. Hiệp hội Tiểu đường Hoa Kỳ khuyến cáo bạn nên đi xét nghiệm ba năm một lần, bắt đầu từ khoảng 45 tuổi, đặc biệt nếu bạn thừa cân.
Lực lượng Đặc nhiệm Phòng ngừa Hoa Kỳ cho biết nếu huyết áp của bạn trên 135/80, bạn nên được kiểm tra 3 năm/ lần. Và nếu bạn có thêm rủi ro – chẳng hạn như tiền sử gia đình mắc bệnh tiểu đường – bạn nên đi xét nghiệm thường xuyên hơn.
Làm sao kiểm soát được bệnh tiểu đường thời kỳ mãn kinh?
Để kiểm soát bệnh tiểu đường, bạn cần áp dụng những cách sau:
Kiểm tra đường huyết trong máu thường xuyên
Kiểm tra đường huyết thường xuyên giúp bạn biết lượng đường trong máu đang ở mức trung bình hay cao để có sự điều chỉnh kịp thời về chế độ ăn, luyện tập cũng như việc dùng thuốc, tránh dùng các phương pháp điều trị hạ đường huyết một cách không cần thiết. .
Sử dụng thuốc trị tiểu đường Metformin
Metformin có thể là một loại thuốc điều trị tiểu đường rất hiệu quả cho phụ nữ mãn kinh vì nó giúp kiểm soát tình trạng kháng insulin và có một số bằng chứng nó có thể giúp ích cho phụ nữ mắc bệnh tiểu đường loại 2 mắc bệnh béo phì và có nguy cơ mắc bệnh ung thư vú.
Liệu pháp thay thế hormone
Liệu pháp thay thế hormone (HRT) là phương pháp điều trị an toàn cho hầu hết mọi người và có thể rất hiệu quả trong việc làm giảm đường máu. Có nhiều loại HRT khác nhau có thể thay thế một hoặc nhiều hormone, vì vậy HRT có thể ảnh hưởng đến lượng đường trong máu của bạn. Giống như tất cả các loại thuốc, điều quan trọng là phải đọc tờ thông tin bệnh nhân đi kèm với bất kỳ loại HRT nào bạn được kê đơn.
Chế độ ăn khoa học
Bệnh tiểu đường cũng như nồng độ estrogen thấp làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim và gãy xương sau thời kỳ mãn kinh.
Điều đặc biệt quan trọng là phải suy nghĩ về chế độ ăn uống của bạn và cân nhắc cắt giảm thực phẩm tinh chế và chế biến sẵn, đồ ngọt, bánh kẹo, nước uống có ga, bia rượu, đồng thời tăng cường trái cây, rau và ngũ cốc nguyên hạt. Ăn uống lành mạnh có thể giúp ngăn ngừa tình trạng kháng insulin và giúp bạn kiểm soát lượng đường trong máu.
Tăng cường vận động
Vận động không chỉ giúp tinh thần thoải mái mà còn giúp bạn giảm cân, chắc khỏe xương khớp và giảm lượng đường trong máu. Chỉ cần giảm từ 5 đến 7% trọng lượng, bạn có thể ngăn ngừa hoặc trì hoãn bệnh tiểu đường. Điều đó có nghĩa là nếu bạn nặng 200 pound (90.7kg), chỉ cần 10 đến 14 pound (4.5 – 6.3k) cũng có thể tạo ra sự khác biệt rất lớn.
Giảm căng thẳng
Thiền, yoga, đọc sách, cắm hoa, vẽ tranh… bất cứ việc gì có thể khiến bạn giảm stress, căng thẳng thì chúng đều có lợi trong việc kiểm soát tiểu đường.
Cách phòng tránh tiểu đường thời kỳ mãn kinh?
Mãn kinh và tiểu đường có mối liên hệ chặt chẽ với nhau, tuy nhiên không phải ai mãn kinh cũng sẽ bị bệnh tiểu đường. Để có thể phòng tránh căn bệnh này thì chị em cần áp dụng các biện pháp sau:
- Ăn uống lành mạnh, ăn nhiều rau xanh, hoa quả… hạn chế ăn đồ ngọt, đồ nhiều tinh bột.
- Duy trì cân nặng ở mức hợp lý, ổn định
- Tăng cường tập thể dục thể thao
- Giữ tinh thần thoải mái, lạc quan
- Ngủ đủ giấc
- Kiểm tra sức khỏe định kỳ
Mãn kinh cũng gây ra một số vấn đề khác như:
Nguồn tham khảo: healthywomen.org